Đừng mang cá phóng sinh nữa, không phải làm việc thiện đâu mà coi chừng mang thêm tội

Phóng sinh là nét đẹp trong văn hóa tín ngưỡng của người Việt. Nhưng có nên phóng sinh vào Rằm th.á.n.g Bảy và phóng sinh như thế nào cho tốt thì không phải ai cũng biết. Việc cứ phóng sinh lung tung không những không được chứng giám và còn vô tình gây tội lớn.

Phóng sinh phải có tâm nếu không còn gieo nghiệp ác

Rằm th.á.n.g Bảy, nhiều người tổ chức lễ phóng sinh để cầu nguyện cho gia đình, thân quyến. Ở nhiều chùa, chim cá vừa được thả ra, ngay lập tức có người bắt, vớt trở lại để bán tiếp. Phúc đâu chưa thấy, chỉ thấy tội trước mắt!

Chị Quỳnh Liên (Tp.HCM) kể, mấy hôm trước chị theo bạn đi phóng sinh ở các chùa, rồi họ buôn bán cá chim để phóng sinh đầy những chợ bà Chiểu,chợ Lớn,.., thấy cảnh bạn thả cá phía trước, phía sau có người đi theo vớt, rồi lại mang bán cho hàng cá trước cổng chùa, rồi người khác lại mua thả, rồi lại vớt… Chị cứ băn khoăn tự hỏi “hành động phóng sinh như thế, còn ý nghĩa gì?”.

Nhiều người lên chùa còn chứng kiến hiện tượng người bán chim phóng sinh cắt cụt cánh chim, làm cho chim yếu rồi đem bán cho khách đi chùa làm lễ phóng sinh. Nhưng số con bay được thì ít mà số con chết hoặc bị bắt trở lại thì nhiều. Trước những hình ảnh phản cảm đó có rất nhiều ý kiến phản đối nhưng tình trạng này vẫn diễn ra nhất là dịp lễ, Tết và Rằm th.á.n.g Bảy ở nhiều nơi.

Tiến sĩ Nguyên Hương cho biết, việc bắt chim, đánh cá vì mưu sinh là việc làm không có lựa chọn khác cho một số người. Họ vì nghề nghiệp kiếm ăn và nuôi sống gia đình mà làm… nhiều khi miễn cưỡng. Nhưng những người chờ sẵn để bắt những con cá, con chim phóng sinh để trục lợi thì đó là việc làm tham lam và thiếu hiểu biết trầm trọng, có thể gọi là ác nghiệp.

Theo TS. Nguyên Hương, người đi chùa hay có ý định làm lễ phóng sinh không nên mua từ những người này, không được tiếp tay cho những kẻ cơ hội trục lợi từ hành động mang tính từ bi của mình. Ông bà ta khuyên mọi người làm gì cũng nên xuất phát từ cái tâm và phải có hiểu biết đúng đắn.

Về mặt hình thức phóng sinh có nghĩa là mình đừng có cùm kẹp mà để cho các loài vật được tự do. Còn về nghĩa bóng, phóng sinh là phóng thích những cái tâm ô uế như cái tâm tham, cái tâm đố kị, hơn thua và thù hận… ra khỏi con người mình để mình được tự do. Ý nghĩa sâu xa của việc phóng sinh là như vậy chứ không phải là mua mấy con chim, con cá đem đi phóng sinh. Hiểu như vậy là rất hình thức và thô thiển.

Phóng sinh thế nào cho đúng?

Nhiều người hiểu nhầm nghi lễ phóng sinh như hiện nay là làm việc thiện. Nhưng thực chất, đây là một nghi lễ xuất hiện sau này, ảnh hưởng của Trung Quốc vì người Trung Quốc một thời coi trọng lễ nghi. Trung Quốc cũng phải dùng phương tiện, nghi lễ đó để chuyển tải thông điệp từ bi và tôn trọng sự sống muôn loài. Nhưng do người đời vì ít suy nghĩ sâu xa, chỉ sao chép nghi lễ hình thức mà quên mất ý nghĩa thực sự của hành động.

Vậy nên hiểu về phóng sinh thế nào cho đúng? Có nên phóng sinh hay không? TS Nguyên Hương cho biết: “Thay vì phóng sinh theo kiểu nghi lễ, chỉ nên phóng sinh tùy duyên, nghĩa là thấy chúng đang gặp nạn thì cứu giúp ngay khi đó. Ví dụ như việc giúp một chú chó bị dính băng dính vào miệng đến hoại tử trong thời gian qua, giúp một con chim sập bẫy đang đau đớn, mua một con thú rừng bị bắt để trả lại sự sống cho nó…Những trường hợp khẩn cấp như vậy, chúng ta phải hành động ngay chứ không cần phải đem vào chùa làm các nghi lễ, hình thức”.

Theo TS. Nguyên Hương, khi cứu giúp một chúng sinh nào đó, người có tâm cũng phải làm hết sức lặng lẽ và tế nhị. Chọn nơi vắng vẻ, hay môi trường thích hợp với con vật mình định cứu giúp. Nơi đó con vật phải có cơ hội để sinh tồn và sống sót.
Làm bất cứ việc gì cũng nên đặt cái tâm và sự hiểu biết vào đó chứ không nên làm theo phong trào. Có nhiều người đã bỏ tiền triệu để mua chim phóng sinh nhưng lại cổ vũ việc ăn thú rừng, chim chóc, động vật quý hiếm khác…

“Chúng ta có rất nhiều cơ hội để làm thiện, thay vì dùng tiền mua cá, mua chim phóng sinh, chúng ta có thể tới thăm và tặng quà cho những cụ già neo đơn hay trẻ mồ côi và giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn khác khi có cơ hội”- TS. Nguyên Hương cho biết.

Nếu phóng sinh ở nhà, người dân nên:

Chọn nơi chúng sinh có thể sống ở đó lâu dài không bị bắt, hay do môi trường xấu quá mà chết. Không nên cầm cả xô, hay túi vứt ra ao, hồ, sông, suối. Hãy cứu vớt đến cùng bằng cách bốc từng nắm nhẹ nhàng thả xuống ở nhiều nơi, không tập trung một chỗ. Cá chờ nó bơi khuất hãy về.

Thả các chim thú về với môi trường thiên nhiên cần làm đúng nơi đúng chỗ, đúng thời điểm để chúng sống được, không nhất thiết thả ở ao hồ quanh chùa (nhất là chùa đô thị sẽ làm người tham đánh bắt lại và thêm tội).

Phóng sinh không suy nghĩ còn có thể gây hai cho môi trường

Những loài cá chim khi bị bắt lại dường như đã yếu đi rất nhiều và khi đợi đến nghĩ lễ phóng sinh thì đa số trong chúng đều khó sống sót vậy nên khi ra môi trường chắc chắn sẽ gây ô nhiễm.

Hơn thế nữa, rất nhiều người dùng cá chim trắng để phóng sinh việc phóng sinh hàng tấn cá trong đó có cá chim trắng Colossoma brachypomum, một loài cá ăn thịt đáng sợ trong họ cá hổ Characidae du nhập từ Nam Mỹ được nuôi ở các ao hồ Việt Nam thì quả thực quá sức tưởng tượng.

Rất nhiều cá thể của loài này đã vượt khỏi tầm kiểm soát của con người thoát ra vùng lòng hồ. Chúng tấn công ăn thịt rất nhiều các loài cá bản địa, chúng là nỗi khiếp sợ của các loài lưỡng cư, bò sát và ngay cả một số loài thú nhỏ.

Những ghi nhận cách đây vài năm tại huyện Thống Nhất, Đồng Nai là cá chim trắng được nuôi trong ao đã cắn đứt ngón tay út của một phụ nữ trong lúc giặt quần áo ở cầu ao. Những con cá chim trắng trên 1 kg trở lên thường hay tấn công đàn vịt con nuôi, chăn thả trong ao.

Cá chim trắng Colossoma brachypomum là một loài được du nhập về từ Nam Mỹ tập tính của chúng là loài săn mồi theo đàn, ăn tạp và rất hung dữ. Nếu chúng bị thoát ra ngoài tự nhiên sẽ là một nguy cơ lớn đối với các sinh vật bản địa như cướp mất phần thức ăn, tấn công các loài cá nhỏ và nguy cơ tiềm ần nhất là gây các loài bệnh cho loài bản địa, giết chết hàng loạt các loài cá sống ở các khu vực loài này sinh sống vì không có kh.á.n.g thể.

Thiết nghĩ, việc phóng sinh cá, trong đó có cá chim trắng Colossoma brachypomum cần được kiểm soát chặt chẽ để chặn đứng mối nguy hiểm này!

Cần hiểu việc phóng sinh chỉ có lợi ích duy nhất là tập cho chúng ta biết yêu thương muôn loài, góp phần giảm bớt cái ác do trục lợi từ việc làm hại chim, cá… phóng sinh. Việc phóng sinh nên thành tâm làm phúc, cứu khổ, cứu nạn và ngẫu nhiên chứ không nên định sẵn và có thể làm quanh năm chứ không cứ dịp Rằm th.á.n.g Bảy.

Bài viết chỉ mang tính tham khảo

Theo WTT