Những điềm báo trước khi chết cho thấy người đó sẽ tái sinh vào cõi nào
Những người tu hành đã đắc đạo, họ an lạc, tự tại, thong dong giữa hai bờ sống chết, họ có thể tái sinh về bất cứ cõi giới nào họ muốn.
Còn chúng sanh mê muội, phàm phu tục tử đều phải tùy nghiệp mà thọ sanh, tức là sau khi chết, phải chịu sự dẫn dắt của nghiệp lực mà thọ sanh về cảnh giới thích ứng cho nghiệp mà mình đã gây tạo.
Nói vậy không có nghĩa là Phật tử tin vào thuyết định mệnh, tức là cái đã sắp đặt sẵn mọi chuyện, mình phải đi theo cái có sẳn ấy. Ở đây, không phải vậy, người Phật tử tin rằng mình là chủ nhân ông của chính mình, tuy nhiên, một khi mình không làm chủ được mình để cho ác nghiệp đã được xảy ra, thì chính cái nghiệp ấy sẽ trở lại điều khiển mình. Do đó người Phật tử hãy thận trọng trong mọi hành vi, lời nói và ý nghĩ của mình, từ nơi đó sẽ đưa chúng ta tới an lạc, và cũng từ nơi đó sẽ đưa chúng ta đến khổ đau.
Trước khi một người chết, có những điềm báo trước, có thể tùy theo mỗi người mà có cảm thọ khác nhau về cảnh giới thiện hay cảnh giới ác, và những điềm này sẽ giúp cho ta dự đoán được nơi thọ sanh của người quá cố.
Những điềm lành báo trước sẽ có thể sinh về Tịnh độ:
- Tâm hồn không bị bối rối
- Biết trước ngày giờ chết
- Tâm niệm chân chánh không mất
- Biết trước giờ chết mà tắm rửa và thay quần áo.
- Tự mình niệm Phật, niệm có tiếng hoặc niệm thầm
- Ngồi ngay thẳng, chấp tay niệm Phật mà chết
- Mùi thơm lạ lan tỏa khắp nhà
- Có hào quang sáng soi vào thân thể
- Nhạc trời vang dội giữa hư không
- Tự nói ra bài kệ để khuyên dạy người ở lại.
Những điềm báo trước sẽ có thể thác sinh lên cõi trời:
- Móng lòng thương mến
- Phát khởi thiện tâm
- Lòng thường vui vẻ
- Chánh niệm được rõ ràng
- Thân thể không bị hôi hám
- Sống mũi không xiên xẹo
- Tâm không giận dữ
- Tâm không luyến ái tài sản, vợ, chồng, con, dòng họ
- Mắt luôn trong sáng
- Ngửa mặt lên trời và mỉm cười
Những điềm báo trước sẽ có thể tái sinh trở lại cõi người:
- Đến khi chết vẫn nhớ nghĩ đến điều lành
- Thân không đau khổ
- Ít nói lời phô trương, thường nghĩ nhớ đến cha mẹ
- Tai thường muốn nghe tên họ của anh chị em và bầu bạn
- Đối với việc lành dữ nhận rõ không lầm loạn
- Tâm tánh ngay thẳng không ưa sự dua nịnh
- Biết rõ bà con bạn bè giúp đỡ cho mình
- Thấy bà con trông nom sinh lòng vui mừng
- Dặn dò mọi việc trong nhà trước khi chết
- Sanh lòng chánh tín, thỉnh Phật, Pháp, Tăng đến đối diện quy y.
Những điềm xấu báo trước sẽ có thể đọa vào địa ngục:
- Gặp phải tình trạng con cái và bà con đều nhìn kẻ sắp chết bằng đôi mắt ghét bỏ
- Người sắp chết thường đưa hai tay lên mà rờ mó hư không
- Dù bạn lành có khuyên bảo điều hay cũng không tùy thuận
- Người sắp chết kêu gào than khóc
- Đi ra đại tiện, tiểu tiện mà không hay biết
- Nhắm nghiền đôi mắt
- Thường hay che úp mặt mày
- Nằm nghiêng mà ăn uống
- Mình mẩy miệng mồm đều hôi hám
- Gót chân, đầu gối luôn run rẩy
- Sống mũi xiên xẹo
- Mắt bên trái hay động đậy
- Hai mắt đỏ ngầu
- Úp mặt mà nằm
- Thân hình co rút và tay bên trái chấm xuống đất
Những điềm báo trước sẽ có thể thác sinh vào cõi giới ngạ quỷ:
- Ưa liếm môi miệng
- Thân nóng như lửa
- Thường lo đói khát và hay nói đến việc ăn uống
- Mắt thường hay trương lên mà không nhắm
- Hai mắt khô khan như mắt chim gỗ.
- Đầu gối bên phải lạnh trước
- Tay bên phải thường nắm lại
- Những điềm báo trước sẽ có thể thác sinh vào loài súc sanh:
- Yêu mến vợ con, đắm đuối không bỏ
- Ngón tay và ngón chân đều co quắp
- Khắp trong thân mình đều toát ra mồ hôi
- Tiếng nói ra khò khè
- Miệng thường ngậm đồ ăn
Trích trong sách của một Lạt-Ma Tây-Tạng
Người thân khi thấy nhà người nhà có biểu hiện như thế nào cũng cần khuyên người nhà niệm Phật, hoặc thỉnh ban hộ niệm, không nên than khóc đụng chạm vào thân thể ít nhất 8 tiếng sau khi mất thì còn có thể cứu được thần thức của họ không lạc vào tam ác đạo.
Sau khi lâm chung 8 – 12 tiếng, nếu người mất không bị đụng chạm kinh động thì từ từ cả cơ thể lạnh điểm nóng còn lại trên người là điểm thần thức thoát ra khỏi xác sẽ báo hiệu con đường tái sinh tiếp theo:
- Đỉnh đầu: Cõi Phật, Thánh
- Mắt: Sinh Thiên
- Ngực: Sinh lại làm người
- Bụng: Ngạ quỷ
- Đầu gối: Súc sinh
- Gót chân: Địa ngục
