Bà Chúa Kho là ai ? Tại sao ai cũng chi nhiều tiền dâng lễ

Bà Chúa Kho là ai ? Đền Bà Chúa Kho có nguồn gốc như thế nào? Những điều cần biết khi dâng lễ đền Bà Chúa Kho. Cùng nhanmenh.com tìm hiểu. 

Mỗi năm cứ đến độ xuân về là ngôi đền Cổ Mễ (Bắc Ninh) lại đông đúc du khách tìm đến, “vay lộc” Bà Chúa Kho như vị thần của tiền tài, làm ăn tấn phát. Tuy nhiên tại Hà Nội, Nam Định… và các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ cũng thờ nhiều Bà Chúa Kho khác với các câu chuyện thú vị. Vậy Bà Chúa Kho là ai và sự thực về xuất xứ của bà như thế nào?

Truyền thuyết Bà Chúa Kho nổi tiếng nhất sử Việt

Trong hình tượng tâm linh tính ngưỡng của người Việt, hình tượng Bà Chúa kho rất độc đáo. Việc suy tôn Bà Chúa Kho chín h là sự hội tụ của cả truyền thống sùng bái nữ thần và tôn vinh người anh hùng văn hóa có công mở mang một vùng đất. Bà Chúa Kho được ghi chép trong các tài liệu lịch sử ở Nam Định, Giảng Võ ( Hà Nội ) và ở Bắc Ninh. Ninh.

Mở mỗi thời kỳ lịch sử và ở mỗi địa phương, phụ thuộc vào mỗi nhu cầu cảm quan của dân chúng mà Bà lại được lịch sử hóa theo một kiểu khác nhau.  Người cần sự linh htường thì gắn bà với dòng dõi hoàng tộc, là vợ vua, còn có người lại gắn bà với hình ảnh người phụ nữ xinh đẹp, đảm đang. Tuy nhiên, cái chung nhất của mọi kiểu lịch sử hóa, đó là Bà Chúa Kho là người có công với đất nước, với dân tộc được mọi người tôn sùng.

Bà chúa kho, sự tích bà chúa kho – Tượng Bà Chúa Kho – Ảnh internet

Nguồn gốc bà Chúa Kho

Để nói về nguồn gốc của Bà Chúa Kho thì cần phải dựa vào câu chuyện được bắt nguồn từ ngôi đền Cổ Mễ thuộc tỉnh Bắc Ninh bởi nơi đây đã có tiếng tăm lâu đời, được những người trong lĩnh vực buôn bán truyền tai nhau rằng có Bà Cháu Kho linh ứng nhất. Theo các tài liệu sách sử ghi lại, Bà có xuất thân từ một gia đình nghèo khó ở làng Quả Cảm.

Sau khi làm vợ vua Lý, nhận thấy ruộng đất nơi đây đã bị hoang hóa quá nhiều, bà để xin vua cho về làng khai hoang ruộng đât, chiêu dâ. Bà là người có công lớn trong việc giúp đỡ triều đình trông coi kho lương thực tại Núi Kho và đã hy sinh trong cuộc kháng chiến chống quân Tống vào năm Đinh Tỵ (1077). Nhà vừa vì quá thương tiếc đã phong cho Bà là Phúc Thần. Những người dân nơi đây thương nhớ Bà đã lập nên đền thờ tại kho lương thực cũ của đình ở Núi Kho và gọi Bà với một niềm tôn kính đó là : Bà Chúa Kho.

Vị trí của Đền Bà Chúa Kho

Vị trí của Đền Bà Chúa Kho là năm trên lưng chừng ngọn núi Kho, tại khu Cô Mễ, phường Vũ Ninh, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh. Nơi đây không chỉ đơn thuần là khu di tích có giá trị nằm trong quần thể di tích của khu Cô Mễ (gồm: Đình – Chùa – Đền) mà đây còn trở thành nơi mà hàng năm cứ mỗi độ xuân về, nhân dân cả nước lại hành hương tới Bà Chúa Kho mang tính tín ngưỡng rất cao.

Nơi đây, ngay phía sau đền Thờ Bà Chú vẫn tồn tại một đường hầm có kết cấu hình mái vòm nằm lùi sâu trong chân núi, vị trí cao nhất của đường hầm có độ cao gần 2m, được đào xuyên qua lòng núi Kho đi đi về phía sông Cầu (sông Như Nguyệt), cửa hầm phía này rất khó bị phát hiện. Các bô lão nhiều đời đều nói đường hầm do Bà Chúa Kho xây dựng.ai?

Vào thời xa xưa, khi vẫn chưa có những đê điều cao rộng, kiên cố giúp chống lụt như bây giờ, thì có lễ chính cửa hầm cũng là bến cảng để tập kết và điều chuyển binh lực, vật lực đi các nơi. Đây cũng là cứ điểm quân sự lợi hại bởi tính bất ngờ, đặc biệt dễ thủ khó công.

Khi đêm xuống quân đội nahf Lý có thể bí mật kích quân địch đang đóng ở bờ bên kia sông Như Nguyệt sau đó  sẽ xuôi dòng rút quân lên thành Thị Cầu. Phía trước đền Bà Chúa Kho có một đầm nước rất rộng, được bao quanh với 3 mặt là núi, có thể đi thuyện nhẹ vào tận chân núi Chùa hoặc ra hồ Thủy(nay đã bị bồi lấp) tiến theo hướng nam để về thành cổ Bắc Ninh(dọc theo đường tàu hỏa ngày nay).

Suối Hoa xưa cũng nằm trên con đường này,  1 mặt còn lại đi ra sông ( ngày nay đã bị chắn bởi con đê bằng bê tông) . Trong những năm chiến tranh chống Mĩ nơi đây chính là nơi đóng quân của tiểu đoàn cầu phà quân đội ta nên có thể suy ra rằng thời xưa có thể là nơi tập kết của thuỷ binh nhà Lý.

Đền Bà Chúa Kho cũng có liên quan đến sự kiện Lý Thường Kiệt lãnh đạo cuộc kháng chiến chống quân Tống năm 1076. Vào thời đó ở làng Cô Mễ, núi Kho, Cầu Gạo… vốn là những địa điểm đặt kho lương thực của quân Lý ở bờ nam chiến tuyến Như Nguyệt (Sông Cầu).

Núi Kho, núi Dinh, Thị Cầu cũng vốn là một vị trí chiến lược có thể kiểm soát con đường từ Lạng Sơn qua sông Cầu về Thăng Long xưa.

Đền thờ Bà Chúa Kho và những câu chuyện tâm linh huyền bí

Vì những công lao to lớn của bà, vì những điều bà đã làm được, chăm lo cho đời sống nhân dân, nên khi bà qua đời, người dân đã lập đền thờ để ghi nhận công ơn đó. Công lao của bà đã được triều đại phong kiến ghi nhận qua việc sắc phong đền thờ bà là “Chủ khổ linh từ” (Đền thiêng thờ Bà Chúa Kho) có kiến trúc thế kỷ XIX, làm theo kiểu chữ T chạm khắc công phu.

Có khá nhiều những câu chuyện có yếu tố tâm linh liên quan đến sự linh ứng của ngôi đền này.

Đó là vào đầu thế kỷ 20, khi người Pháp tiến hành xây dụng nhà máy giấy Đông Dương ở núi Kho. Đây là một nhà máy rất lớn, bao trùm gần như toàn bộ núi. Ông chủ người Pháp tên là Bê Tô đã sai người phá bỏ ngôi đền để xây dựng nhà mãy. Tuy nhiên người dân Cổ Mễ đã phản đối quyết liệt.

Mặc dù người Pháp xây tường bao rất cao, bảo vệ nghiêm ngặt, nhưng các cụ già vẫn tìm cách trèo vào, quyết lấy thân mình bảo vệ ngôi đền cổ này.

Ngôi đền có kiến trúc cổ từ thế kỷ thứ XIX.

Một lần, khi Bê-tô quyết tâm phá đền, thì vợ ông ta tự dưng lăn ra đau bụng quằn quại. Rất nhiều bác sĩ giỏi đã được triệu đến, hết uống lại tiêm, thế nhưng những cơn đau vẫn không hề dứt.

Trước tình cảnh đó, một công nhân người làng Cổ Mễ đã đề nghĩ hãy làm một mâm lễ để cúng trong đền. Không biết làm cách nào khác, ông chủ Bê-tô đồng ý. Lễ cúng vừa dứt, thì vợ ông chủ Bê-tô hết đau bụng. Quá kinh ngạc trước sự linh thiêng của ngôi đền, ông Chủ Bê Tô đã không phá đền nữa mà cho làm một con đường bê tông nhỏ từ cổng nhà máy dẫn lên đền đề những người dân có thể tự do ra vào cũng bái.

Đền Bà Chúa Kho không có gì đặc biệt, bởi kiến trúc nơi đây chủ yếu đã được xay dựng lại vào những năm 1990. song sự phong phú về đồ lễ thì hiếm nơi nào sánh được. Mặc dù tiền vay-trả chỉ là vàng mã mang tính ước lệ nhưng cũng có rất nhiều đồ vật có giá trị rất lớn lên đến hàng trăm triệu đồng. Bởi người ta quan niệm rằng, có đồ lễ hậu hĩnh để làm đẹp lòng thần thánh thì mới mong có lợi nhuận thực tế với chi phí đã bỏ ra, dù cuối cùng, tất cả được thiêu thành tro để gửi về nơi các thần trú ngụ.

Những điều cần biết khi dâng lễ Đền Bà Chúa Kho

Bà chúa kho, sự tích bà chúa kho

Dâng lễ tại Đền Bà Chúa Kho

– Lễ chay: Gồm hương hoa, trà, quả, phẩm oản… dùng để dâng ban Thánh Mẫu.

– Lễ mặn: Nếu muốn dùng lễ mặn thì nên mua đồ chay hình tướng gà, lợn, giò, chả. Hoặc có thể dùng đồ mặn là thịt lợn, thịt gà…

– Lễ đồ sống: Tuyệt đối không dùng các đồ lễ sống gồm trứng, gạo, muối hoặc thịt tại các ban quan Ngũ hổ, Bạch xà, Thanh xà đặt ở hạ ban Công Đồng Tứ Phủ.

– Cỗ Sơn Trang: Gồm những đồ đặc sản chay Việt Nam. Không được dùng  cua, ốc, lươn, ớt, chanh quả… Nếu có gạo nếp cẩm nấu xôi chè thì cũng thuộc vào lễ này.

– Lễ ban thờ Cô, thờ Cậu: Thường gồm oản, quả, hương hoa, gương, lược… Nghĩa là những đồ chơi mà người ta thường làm cho trẻ nhỏ. Nhưng lễ vật này cầu kỳ, nhỏ, đẹp và được bao trong những túi nhỏ xinh xắn, đẹp mắt.

– Lễ thần Thành Hoàng, Thư Điền: Phải dùng chay mới có phúc và những lời cầu nguyện được linh ứng.

Hạ lễ sau khi cúng

Sau khi kết thúc việc dâng lễ, khấn ở các ban thờ thì trong khi đợi hết một tuần nhang, người dân có thể viếng thăm phong cảnh nơi thờ tự.

Khi thắp hết một tuần nhang có thể thắp thêm một tuần nhang nữa. Thắp nhang xong, vái 3 vái trước mỗi ban thờ rồi hạ sớ đem ra nơi hoá vàng để hoá. Hoá sớ xong mới hạ lễ dâng cúng khác. Khi hạ lễ thì hạ từ ban ngoài cùng vào đến ban chính.

Riêng các đồ lễ ở bàn thờ Cô, thờ Cậu như gương, lược… thì để nguyên trên bàn thờ hoặc giả nơi đặt bàn thờ này có nơi để riêng thì nên gom vào đó mà không đem về.